مهم‌ترین اهداف اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی
در جامعه‌ای که مصرف‌گرایی به یک فرهنگ تبدیل شده باشد، افراد جامعه دیگر میلی به سرمایه‌گذاری در بخش‌های عمرانی و زیرساختی جامعه که زمان‌بر می‌باشد، ندارند و همه به دنبال سرمایه‌گذاری در خرید و فروش کالاهای پرمصرف و فعالیت‌های زودبازده می‌باشند.
زینب احمدیان‌پور*
ایجاد این نیازها و رساندن فرد و ملتی به حدی از احساس نیاز که آن را غیرقابل صرف‌نظر کردن بداند حتی در مورد نیازهای کاملاً غیرضروری، از مهم‌ترین اهداف اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی و تهاجم فرهنگی دشمن و همچنین بالاترین سطح موفقیت تولیدکنندگان استعماری و فرهنگ‌زدایی دیگر ملت‌ها می‌باشد.
این تغییر در الگوی مصرف در جامعه اسلامی که از اهداف تهاجم فرهنگی دشمن است باعث تجمل‌گرایی و زیاده‌خواهی و حیف و میل بسیاری از منابع ملی می‌شود. بر همین اساس یکی از پیامدهای مصرف‌گرایی، اشاعه فرهنگ غرب و تخریب هویت ملّی و فرهنگ اسلامی و همچنین ورود کالاهای غربی و از بین رفتن بازار برای تولیدات داخلی و فلج شدن این تولیدات می‌گردد.
در چنین شرایطی اصلاح الگوی مصرف، تأثیر بسزایی در خنثی‌سازی تهاجم فرهنگی دشمن دارد لذا رهبر انقلاب با آگاهی دقیق و روشن‌بینی خاص خویش با تأکید بر اصلاح الگوی مصرف، علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن منابع و منافع ملّی در برابر ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی غرب که از اهداف تهاجم فرهنگی دشمن نیز می‌باشد به ضرورت ادامه دفاع فرهنگی در برابر تهاجم فرهنگی غرب اشاره دارد.
پیامدهای مصرف گرایی
از پیامدهای پدیده مصرف‌گرایی، تأثیرات منفی در فضای معنوی جامعه می‌باشد چرا که در بسیاری از مواقع، زیاده‌خواهی، تجمل‌پرستی و مصرف‌گرایی باعث رواج خودخواهی، رشد روحیه فردگرایی و نادیده انگاشتن بسیاری از اصول اجتماعی و اخلاقی که رعایت آن برای زندگی جمعی از ضروری‌ترین مسائل است خواهد شد.
در این مرحله اندک اندک ذهن انسان به مصرف‌گرایی خو گرفته و در مسیر بی‌پایانی در صدد رفع این گونه نیازهای کاذب است و چنین انسانی که همیشه نیازمند و در پی رفع نیاز است «به یک آرمان دل می‌بازد که در واقع دین تازه‌ای است».
چنین انسان مصرف‌زده‌ای داوطلبانه برای رفع نیازهای مصرفی خویش، همه زندگی معنوی خود را در سودای رفع نیاز پدید آمده در اثر تبلیغات چشم و هم‌چشمی‌ها و… به فراموشی می‌سپارد.
بنابراین از مهم‌ترین آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی در جامعه اسلامی که می‌تواند باعث کم‌رنگ شدن ارزش‌ها و آموزه‌های دینی و معنوی شود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود.
الف) محرومیت از دوستی خدا
خداوند متعال در آیه ۱۴۱ سوره انعام می‌فرماید: «… انه لا یحب المسرفین» خداوند اسراف‌کنندگان را دوست ندارد.
ب) فساد اجتماعی
از دیدگاه قرآن، یکی از آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی، فساد در زمین است زیرا هرگونه تجاوز از حد، موجب فساد و از هم گسیختگی می‌شود و به تعبیر دیگر سرچشمه فساد، اسراف است.
قرآن کریم در آیه‌های ۱۵۰-۱۵۳ سوره شعراء می‌فرماید:
«فاتقوا الله و أطیعون¤ و لا تطیعوا امر المسرفین¤ الذین یفسدون فی الارض و لا یصلحون»
پس از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید، همان ها که در زمین فساد می کنند و اصلاح نمی‌کنند.
ج) گمراهی و محرومیت از هدایت الهی:
یکی دیگر از آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی گمراهی و محرومیت از هدایت الهی است.
اما مصرف‌گرایی در جامعه دارای اثرات مخرب و زیان‌بار دیگری است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) افزایش واردات
اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی باعث افزایش تجمل‌گرایی و نیازهای غیرضروری در جامعه می‌شود و همین امر نیز باعث سیل ورودی کالاهای خارجی جهت رفع نیازهای فرد و جامعه نیازمند به تولیدکنندگان خارجی و باعث افزایش واردات و تضعیف تولیدکنندگان داخلی می‌شود.
ب) کمبود گرایش به سرمایه‌گذاری‌های زیرساخت
در جامعه‌ای که مصرف‌گرایی به یک فرهنگ تبدیل شده باشد، افراد جامعه دیگر میلی به سرمایه‌گذاری در بخش‌های عمرانی و زیرساختی جامعه که زمان‌بر می‌باشد، ندارند و همه به دنبال سرمایه‌گذاری در خرید و فروش کالاهای پرمصرف و فعالیت‌های زودبازده می‌باشند.
به همین دلیل مصرف‌گرایی باعث کاهش گرایش به سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و عمرانی در جامعه خواهد شد.
آنچه در اصلاح الگوی مصرف و دستیابی به فرهنگ بهینه مصرف در کشور دارای اهمیت می‌باشد این است که اصلاح الگوی مصرف نیازمند تبیین استراتژی و تعیین خط مشی است که طی آن، این اصل به یک شعار تغییر ماهیت ندهد.
در واقع لازمه دستیابی به این مهم در کشور، خیزش و حرکتی عمیق از سوی مسئولان و همه آحاد جامعه می‌باشد لذا می‌بایست همگی این اصل را یک ضرورت دانسته و فعالیت‌های خود را در راستای رسیدن به این اصل مهم برنامه‌ریزی نمایند و برای دستیابی به این امر فرهنگ‌ساز اقدام نمایند.
*خبرنگار
ایجاد این نیازها و رساندن فرد و ملتی به حدی از احساس نیاز که آن را غیرقابل صرف‌نظر کردن بداند حتی در مورد نیازهای کاملاً غیرضروری، از مهم‌ترین اهداف اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی و تهاجم فرهنگی دشمن و همچنین بالاترین سطح موفقیت تولیدکنندگان استعماری و فرهنگ‌زدایی دیگر ملت‌ها می‌باشد.
این تغییر در الگوی مصرف در جامعه اسلامی که از اهداف تهاجم فرهنگی دشمن است باعث تجمل‌گرایی و زیاده‌خواهی و حیف و میل بسیاری از منابع ملی می‌شود. بر همین اساس یکی از پیامدهای مصرف‌گرایی، اشاعه فرهنگ غرب و تخریب هویت ملّی و فرهنگ اسلامی و همچنین ورود کالاهای غربی و از بین رفتن بازار برای تولیدات داخلی و فلج شدن این تولیدات می‌گردد.
در چنین شرایطی اصلاح الگوی مصرف، تأثیر بسزایی در خنثی‌سازی تهاجم فرهنگی دشمن دارد لذا رهبر انقلاب با آگاهی دقیق و روشن‌بینی خاص خویش با تأکید بر اصلاح الگوی مصرف، علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن منابع و منافع ملّی در برابر ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی غرب که از اهداف تهاجم فرهنگی دشمن نیز می‌باشد به ضرورت ادامه دفاع فرهنگی در برابر تهاجم فرهنگی غرب اشاره دارد.
پیامدهای مصرف گرایی
از پیامدهای پدیده مصرف‌گرایی، تأثیرات منفی در فضای معنوی جامعه می‌باشد چرا که در بسیاری از مواقع، زیاده‌خواهی، تجمل‌پرستی و مصرف‌گرایی باعث رواج خودخواهی، رشد روحیه فردگرایی و نادیده انگاشتن بسیاری از اصول اجتماعی و اخلاقی که رعایت آن برای زندگی جمعی از ضروری‌ترین مسائل است خواهد شد.
در این مرحله اندک اندک ذهن انسان به مصرف‌گرایی خو گرفته و در مسیر بی‌پایانی در صدد رفع این گونه نیازهای کاذب است و چنین انسانی که همیشه نیازمند و در پی رفع نیاز است «به یک آرمان دل می‌بازد که در واقع دین تازه‌ای است».
چنین انسان مصرف‌زده‌ای داوطلبانه برای رفع نیازهای مصرفی خویش، همه زندگی معنوی خود را در سودای رفع نیاز پدید آمده در اثر تبلیغات چشم و هم‌چشمی‌ها و… به فراموشی می‌سپارد.
بنابراین از مهم‌ترین آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی در جامعه اسلامی که می‌تواند باعث کم‌رنگ شدن ارزش‌ها و آموزه‌های دینی و معنوی شود به موارد زیر می‌توان اشاره نمود.
الف) محرومیت از دوستی خدا
خداوند متعال در آیه ۱۴۱ سوره انعام می‌فرماید: «… انه لا یحب المسرفین» خداوند اسراف‌کنندگان را دوست ندارد.
ب) فساد اجتماعی
از دیدگاه قرآن، یکی از آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی، فساد در زمین است زیرا هرگونه تجاوز از حد، موجب فساد و از هم گسیختگی می‌شود و به تعبیر دیگر سرچشمه فساد، اسراف است.
قرآن کریم در آیه‌های ۱۵۰-۱۵۳ سوره شعراء می‌فرماید:
«فاتقوا الله و أطیعون¤ و لا تطیعوا امر المسرفین¤ الذین یفسدون فی الارض و لا یصلحون»
پس از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید و فرمان مسرفان را اطاعت نکنید، همان ها که در زمین فساد می کنند و اصلاح نمی‌کنند.
ج) گمراهی و محرومیت از هدایت الهی:
یکی دیگر از آثار و پیامدهای اسراف و مصرف‌گرایی گمراهی و محرومیت از هدایت الهی است.
اما مصرف‌گرایی در جامعه دارای اثرات مخرب و زیان‌بار دیگری است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف) افزایش واردات
اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی باعث افزایش تجمل‌گرایی و نیازهای غیرضروری در جامعه می‌شود و همین امر نیز باعث سیل ورودی کالاهای خارجی جهت رفع نیازهای فرد و جامعه نیازمند به تولیدکنندگان خارجی و باعث افزایش واردات و تضعیف تولیدکنندگان داخلی می‌شود.
ب) کمبود گرایش به سرمایه‌گذاری‌های زیرساخت
در جامعه‌ای که مصرف‌گرایی به یک فرهنگ تبدیل شده باشد، افراد جامعه دیگر میلی به سرمایه‌گذاری در بخش‌های عمرانی و زیرساختی جامعه که زمان‌بر می‌باشد، ندارند و همه به دنبال سرمایه‌گذاری در خرید و فروش کالاهای پرمصرف و فعالیت‌های زودبازده می‌باشند.
به همین دلیل مصرف‌گرایی باعث کاهش گرایش به سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و عمرانی در جامعه خواهد شد.
آنچه در اصلاح الگوی مصرف و دستیابی به فرهنگ بهینه مصرف در کشور دارای اهمیت می‌باشد این است که اصلاح الگوی مصرف نیازمند تبیین استراتژی و تعیین خط مشی است که طی آن، این اصل به یک شعار تغییر ماهیت ندهد.
در واقع لازمه دستیابی به این مهم در کشور، خیزش و حرکتی عمیق از سوی مسئولان و همه آحاد جامعه می‌باشد لذا می‌بایست همگی این اصل را یک ضرورت دانسته و فعالیت‌های خود را در راستای رسیدن به این اصل مهم برنامه‌ریزی نمایند و برای دستیابی به این امر فرهنگ‌ساز اقدام نمایند.
*خبرنگار