شاید شما هم با دیدن اشخاصی با لباس پاکستانی در سطح شهر ایلام از خود سوال کرده باشید که این افراد که با شرقی‌ترین استان کشور هم مرز هستند در مرکز غربی‌ترین استان کشور در پی چه هستند؟ سوالی که ذهن ما را نیز درگیر خود کرد و برای یافتن پاسخ و پیدا کردن سرنخ این سوال از بانگنجاب و دانشگاه علوم پزشکی ایلام سر در آوردیم، که ماحصل این پیگیری، مصاحبه‌ای است که در دفتر فریاد با این دانشجویان پاکستانی انجام گرفته و ماحصل آن را در زیر می‌خوانید.

 

اهل کدام ایالت پاکستان هستید؟
اهل ایالت پنجاب و ایالت بلوچستان هستیم و خود من اهل شهر مظفرگره هستم.
به لحاظ ترکیب مذهب دینی در کدام دسته قرار دارید؟
نود درصد ما سنی مذهب هستیم. دو نفر از ما در همین جمع سه نفره، سنی و دوست دیگرمان محمد بلال، شیعه است.
به نوعی زبان انگلیسی در بین شما رسمیت زیادی دارد، توجه به زبان مادری تا چه میزان برای شما دارای اهمیت است؟
نه، اینطور نیست، زبان اول ما اردوست و انگلیسی زبان دوم و البته زبان اداری ماست.
چرا کشور ایران را برای تحصیل انتخاب کردید؟
واقعیت این است که مسأله مالی، مهم‌ترین نقش را در این انتخاب داشته است. در پاکستان شهریه‌ها خیلی بالا و گران است و اینجا خیلی کم هزینه‌تر است و سالانه تنها سه هزار دلار پرداخت می‌کنیم ولی در پاکستان ما تقریباً هفت هزار دلار در سال پرداخت می‌کنیم برای همین ایران را انتخاب کردیم.
یعنی با احتساب هزینه رفت و آمد و اسکان در یک کشور دیگر و پرداخت شهریه دلاری باز هم به صرفه‌تر است؟
اگر بخواهیم ملموس‌تر بگوییم تحصیل با این شرایطی که عنوان کردید کم‌هزینه‌تر از تحصیل در بخش غیردولتی پاکستان است و البته این به دلیل ارزش پول ملی ما در برابر ریال ایران است.
پس حدوداً دو برابر اینجاست.
بیشتر از دو برابر و از لحاظ اقتصادی به صرفه‌تر است ضمن اینکه در پاکستان امتیاز ورودی بسیار بالاست و باید 93 درصد از شایستگی ورود به دانشگاه را کسب کنیم تا بتوانیم در آزمون ورودی شرکت کنیم.

حالا چرا از بین شهرهای ایران، ایلام را انتخاب کردید؟
باز هم دلایل اقتصادی مطرح است و اینکه ایلام، کم هزینه‌تر از بقیه دانشگاه‌ها بود. همچنین پذیرش در خیلی از دانشگاه‌های دیگر بسته شده است و دلیل دیگر این بود که دوستان ما اینجا در حال تحصیل هستند.
چند دانشجوی پاکستانی اینجا در حال تحصیل هستند؟
فکر می‌کنم حدوداً 50 نفر در ترم یک هستند و ترم بالایی‌های ما حدوداً 20 نفر هستند.
به عنوان یک دانشجو چه تفاوت‌های فرهنگی بین پاکستان و ایران می‌بینید؟
تفاوت اصلی و عمده در زبان‌مان است. تفاوت دومی که داریم بحث سر پوشش است که تفاوت زیادی بین لباس پوشیدن ما هست و ما پوشش محلی‌تری داریم و در پاکستان خیلی از مردم لباس محلی می‌پوشند اما ایران پوشش جهانی‌تری دارد و همچنین غذاهای ما هم خیلی فرق دارد چون از لحاظ استفاده از ادویه، غذاهای ما پر ادویه‌تر هستند. البته ما از لحاظ بروز اعتقادات دینی هم نسبت به ایران معتقدتر به نظر می‌رسیم.
وضعیت تحصیلی در پاکستان چگونه است؟ آیا سختی‌های تحصیلی مانند اجازه ندادن به زنان برای تحصیل که در افغانستان وجود دارد، در پاکستان هم مشاهده می‌شود؟
نه، اصلاً چنین مشکل و پدیده‌ای وجود ندارد و همین جا هم تعداد زیادی از دختران پاکستانی مشغول تحصیل هستند.
امکانات مدارس پاکستان و در کل، از لحاظ آموزش و پرورش شرایط در آنجا چگونه است؟
به نظر من در پاکستان شرایط تحصیلی خیلی بیشتری وجود دارد و امکانات تحصیلی و ارزش آموزش و پرورش بسیار بالاتر است. وقتی که این اختلاف هزینه تحصیلی وجود دارد به نوعی ارزش‌گذاری به تعلیم و آموزش مشهود است. دو نوع تحصیل دولتی و غیردولتی وجود دارد و آنجا تنها برای تحصیل در بخش غیردولتی هزینه می‌کنیم اما در تحصیل دولتی بورسیه تحصیلی می‌گیریم و از لحاظ مدرک و سواد هم خیلی بالاتر است اما از لحاظ امکانات، بخش غیردولتی مجهزتر است. برای پذیرش تحصیلی و پذیرش در مشاغل با مدرک، هر دو نوع تحصیل هیچ فرقی وجود ندارد ولی در کل تحصیلات دولتی خیلی آموزنده‌تر است.
برخورد دانشجوها و کارکنان دانشگاه با شما چگونه است؟
خیلی خوب و دوستانه رفتار می‌کنند و در خوابگاه هم دوستان ایرانی زیادی داریم.
 
برخورد و نظر خانواده‌هایتان در مورد تحصیل در ایران چگونه بود؟
احساس می‌کنم اوایل مخالفت‌هایی بود در مورد اینکه اکثریت پاکستان مذهب سنی دارند اما اینجا بیشتر شیعه هستند. البته خیلی از خانواده‌ها هم هیچ مشکلی با آمدن به ایران ندارند. در پاکستان ذهنیت محدودتر است و به نوعی از لحاظ غیرتی و رفتاری حساس‌تر و در کل دین در پاکستان سختگیرانه‌تر است و به آن اهمیت بیشتری می‌دهند.
پاکستان دارای چندین دانشگاه معتبر مانند کامست اسلام آباد، دانشگاه علامه اقبال و دانشگاه قائد آقاخان کراچی که بزرگترین دانشگاه آسیاست، می‌باشد، به نظر شما دانشگاه‌های پاکستان با دانشگاه‌های ایران چه تفاوت‌هایی دارند؟
آزمون‌های ما در پاکستان به صورت تشریحی است اما در ایران بیشتر تستی شده است. در کراچی دانشگاهی به اسم آقاخان داریم که سالانه بیست هزار دلار شهریه از دانشجو دریافت می‌کند و از لحاظ امکانات به شدت پیشرفته است اما در کل از لحاظ امکاناتی، دانشگاه‌های پاکستان با ایران فرق چندانی ندارند و همچنین تفاوت زیادی هم در خوابگاه‌ها وجود ندارد.
بعد از فارغ‌التحصیلی دوست دارید در ایران بمانید یا به پاکستان برگردید؟
اگر بخواهیم از زندگی لذت ببریم پاکستان بهتر است چون علاوه بر اینکه وطن ماست برای مثال تا پاسی از شب همه جا باز و زنده است اما ایلام و قسمت‌هایی از ایران که دیده‌ایم اینطور نیست و خانواده‌ها و بستگان‌مان هم آنجا هستند.
شرایط کاری در پاکستان چگونه است و بعد از فارغ التحصیلی مثل ایران مشکل استخدامی و اشتغالزایی وجود دارد؟
ما همگی دانشجوی پزشکی هستیم. بعد از فارغ التحصیلی از اینجا باید برگردیم و تست صلاحیتی آزمون گرفته می‌شود و باید دوباره پذیرفته شویم. در کل سختی‌های خاص خودش را دارد ولی در کل با توجه به تحصیلات و مدرکی که داریم وضعیت‌مان از ایران بهتر است.
بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته پزشکی عمومی، چه تخصصی را می‌خواهید برگزینید؟
ما نورولوژی و کاردیولوژی را دوست داریم.
وضعیت پزشکی در پاکستان چطور است؟ پیشرفته و مدرنیته است؟
بله، در حال حاضر خیلی حرفه‌ای و مدرنیزه شده است.

به نظر من پاکستان از هندوستان برای مثال از لحاظ پوشش و لهجه و ظاهر، تأثیرات فرهنگی و اجتماعی زیادی را گرفته است که این امر با وجود عدم روابط دوستانه است، این را قبول دارید؟
بله، به میزان زیادی شباهت دارند، ما به نوعی برادرانی از مادرانی مختلف هستیم.
عموم مردم، پیگیر دلایل این روابط غیردوستانه و مناقشات هستند؟
همه می‌دانیم که بر سر کشمیر می‌باشد. نصف کشمیر در هندوستان و نصف دیگرش در پاکستان است و کشمیر می‌خواهد کشوری جدا از پاکستان و هندوستان باشد و آزادی داشته باشد ولی به نظر ما غیرممکن است هرچند که پاکستان مخالفتی با این موضوع ندارد اما هندوستان مخالف این آزادی و جدایی است.
پاکستان از لحاظ قوای نیروی نظامی در رده هفتم جهان می‌باشد و یکی از قدرت‌های هسته‌ای جهان است، این قدرت نظامی بر زندگی و روحیات مردم پاکستان چه تاثیراتی داشته است؟
به نظرم، ما آنجا افسرده و توسط نیروی نظامی کشورمان تحت فشاریم و ارتش همواره نخست وزیرمان را عوض می‌کند.
پس مانند کودتا بوده تقریباً.
بله و در آخرین مورد هم عمران خان را عزل کردند. به نظرم اگر رأی‌گیری شفافی وجود داشته باشد قطعاً عمران خان بیش از 90 درصد آراء را خواهد گرفت.
بله، درست است یکی از ویژگی‌های کشور پاکستان این است که نظامی‌ها بیشترین قدرت را دارند و به نوعی اکثر نخست وزیرهای پاکستان در طول تاریخ، نظامی بوده‌اند.
بله و این اصلاً خوب نیست.
چرا این موضوع بد است؟
این شرایط طوری است که ما پایه‌ای برای ارتش هستیم نه اینکه ارتش در خدمت مردم و پایه و آرامشی برای مردم باشد.
یعنی ارتش به جای اینکه همراه مردم باشد در مقابل مردم است؟
نه، همیشه اینظور نیست. در رأی‌گیری سال 2018 ارتش عمران خان را برگزید و برای مردم و ارتش و کشور هم خوب بود و اهمیت خاصی به مسائل منطقه می‌داد و روابط خوبی با کشورهای همسایه و مسلمان داشت و به فکر کشمیر و فلسطین بود. عمران خان بسیاری از افسرهای بالارتبه نظامی فاسد رو برکنار کرد.
عمران خان در حال حاضر مشغول به چه کاری است؟
او در حال اعتراض و مخالفت با حکومت می‌باشد و گروه‌های اجتهادی هم همراه و پشتیبانش هستند.
شهباز شریف، نخست وزیر فعلی پاکستان در حال حاضر شخصیت خوبی است یا نه؟
آدم خیلی بدی است، خیلی بد.
ارتشی و نظامی است؟
نه، از عامه مردم است اما با کمک و نفوذ ارتش انتخاب شده و پشتوانه‌اش هم ارتش است.
مطبوعات و رسانه‌ها در پاکستان چه جایگاهی دارند؟ آیا روزنامه و رسانه زیاد است و اینکه محدود و وابسته به حکومت و ارتش هستند یا آزادی بیان دارند؟
تعداد زیادی روزنامه و رسانه خبری مختلف در پاکستان وجود دارد ولی در حال حاضر تمام رسانه‌ها تحت فشار هستند اما در دوره عمران خان آزادی کامل داشتند. مثلاً یکی از روزنامه‌نگاران ما به اسم عمران ریاض که روزنامه‌نگار بسیار خوبی است و سه میلیون فالوور دارد به دلیل حرف زدن بر علیه ارتش زندانی شده است.
شرایط زندگی برای یک روزنامه‌نگار در پاکستان چطور است؟
خیلی خوب است و درآمد بسیار زیادی دارند.
پیگیر اخبار و فیلم‌های لالیوود هستید؟
امروزه فیلم‌های خوبی می‌سازند اما در گذشته به شدت ضعیف بودند، در کل در حال پیشرفت و توسعه این صنعت هستند.
چه فیلم‌های پاکستانی را برای دیدن پیشنهاد می‌کنید؟
فیلم آزادی که به پاکستانی فکر کنم چودری است و ژانر اکشن دارد و موضوع آن هم جنگیدن و دفاع از کراچی است و در ژانر کمدی هم فیلم شماره اشتباه رو پیشنهاد می‌دهیم.
فیلم ایرانی هم تماشا می‌کنید؟
چند فیلم درام رو دیدیم، فیلم شوق پرواز رو هم دیده‌ایم.

فیلم‌های ایرانی در پاکستان پخش می‌شود؟
نه، پخش نمی‌شود اما خودمان فیلم‌های دوبله شده از فارسی ایران به اردو مثل گنج پنهان و اخراجی‌ها را دیده‌ایم.
با توجه به اینکه پاکستان یک کشور مسلمان است وضعیت موسیقی در آنجا چگونه است؟
خیلی خوب است و محدودیتی وجود ندارد، از نظر ما موسیقی برای عشق است نه برای اسلام.
آیا محدودیت برای ترانه‌سرایی زنان وجود دارد؟
نه، هیچ مشکلی نیست. البته تعداد کمی خواننده زن داریم و حتی رقاص‌های زن هم داریم.
وضعیت سلبریتی‌ها در پاکستان چگونه است؟ پرزرق و برق است یا وضعیت عادی دارند؟
زندگی عالی دارند و مورد احترام مردم هستند و همچنین درآمد زیادی هم دارند.
دو رشته ورزشی کریکت و هاکی روی چمن در کشور پاکستان خیلی محبوب هستند و حتی یکبار در رشته کریکت قهرمان جهان شده‌اند.
بله، هاکی روی چمن، ورزش ملّی پاکستان است اما متأسفانه الان به شدت کمرنگ شده و کریکت به طور حرفه‌ای در پاکستان بازی می‌شود. البته مردم در پاکستان طرفدار فوتبال هم هستند.
وضعیت باشگاه‌ها و استادیوم‌های ورزشی در پاکستان چگونه است؟
بیش از 25 ورزشگاه برای کریکت و برای فوتبال هم حدود 10 تا 12 استادیوم داریم.
به جز کریکت و هاکی روی چمن و فوتبال، چه ورزش‌های دارید؟
کبدی، تیراندازی، اسب سواری و مسابقات اتومبیل رانی و چوگان هم داریم.
دوست دارید در ایران ازدواج کنید؟
ان‌شاءالله به زودی!
در ایران رسم و رسومات خاصی برای ازدواج هست. در پاکستان اگر خانم و آقایی قصد ازدواج داشته باشند چطور خانه و وسایل خانه و این موارد را فراهم و زندگی مشترک را شروع می‌کنند؟
متأسفانه مشکلات بسیار زیادی هست و هفته گذشته دوستم بخاطر همین مسأله و به دلیل مخالفت والدین دختر با ازدواج و وجود انتظارات بالا خودکشی کرد.
آیا دولت کمکی برای ازدواج می‌کند؟
دولت کمک بسیار زیادی می‌کند و از ازدواج جوانان پشتیبانی می‌کند و ازدواجشون رو رسمی می‌کند یعنی اگر دختر و پسری از دست خانواده‌های خود فرار کنند می‌توانند به دولت پناه ببرند و ازدواج خودشان را رسمی کنند تا از دست خانواده و سنت‌های سختگیرانه و خطرناک‌شان در امان بمانند. البته از لحاظ مالی در این دوره نخست‌وزیری هیچ کمکی نمی‌کند اما در دوره عمران خان مقدار کمی در حد 12 هزار روپیه بعد از سه ماه پشتیبانی مالی می‌کردند و یا در دوره عمران خان صحت کارت به همه تعلق گرفت که ارزش 10 میلیون روپیه پاکستانی داشت تا از امکانات درمانی و بیمارستانی به صورت رایگان استفاده کنند که ابتدا برای خانواده‌های فقیر بود اما بعداً به کل مردم تعلق گرفت.
پاکستان برای زندگی کشور گران و پرهزینه‌ای است؟
بله، درحال حاضر به شدت گران می‌باشد. برای مثال قیمت بنزین در پاکستان به ازای هر لیتر 70 هزار تومن است.
مناطق دیدنی و باستانی پاکستان کجاها هستند؟
موهین جدالو، کزین، کیلا حف ملوک، در لاهور بادجای مزید، چای گیلا، مناره پاکستان
از چه غذاهای ایرانی خوشتان آمده؟
فست فودها و مرغ سوخاری و پیتزای اینجا خیلی خوب است هرچند در پاکستان مرغ سوخاری ما خیلی خوش طعم‌تر است چون خیلی پر ادویه‌تر می‌باشد.
پاکستان چه غذاهای محلی و مخصوص خودش را دارد؟
کلهایی مرغ و کلهایی گوشت و رش و سجی و شنواری
کباب‌های اینجا لذیذتر است یا پاکستان؟
به نظر ما کباب پاکستانی و مخصوصاً کباب پشتون.
غذای دانشگاه را دوست دارید؟
غذای دانشگاه افتضاح است و خیلی وقت‌ها هم غذای دانشگاه را نمی‌خوریم.
هزینه تحصیل‌تان را چطور تامین می‌کنید؟ از طریق دولت یا خانواده‌هایتان؟
از طریق کمک‌های مالی خانواده، دولت ما خیلی فقیر است.
شغل والدین‌تان چیست؟
پدر من در اداره بهداشت است و عنوان کسب و کار دوم مزرعه ماهی را داریم، پدر سید کسور هم کشاورز و پدر محمدبلال هم دکتر است.
کی امتحانات را تمام می‌کنید؟
معمولاً بعد از ترم اول هم اینجا هستیم و بعد از ترم دوم و اواخر جولای به خانه می‌رویم.
چطور به خانه برمی‌گردید؟ از طریق هواپیما؟
دفعه اول با قطار آمدیم ولی دفعات بعد از اینجا تا تهران و سپس از آنجا تا زاهدان با هواپیما و بعد با اتوبوس تا شهرهای خودمان می‌رویم.
بسیار ممنون از اینکه به فریاد آمدید و وقت خود را در اختیار ما گذاشتید. همچنین از رفتار گرمتونم متشکریم، ان‌شاءالله دفعه بعد به خوابگاه‌تان می‌آییم و آنجا با هم صحبت می‌کنیم.
ان‌شاءالله، منتظرتان هستیم و حتماً بیایید و چای پاکستانی را امتحان کنید چون چای پاکستانی معروف و خوشمزه است و با شیر درست می‌شود حتی بعضی وقت‌ها مدام درب اتاق ما را می‌زنند و وقتی درب را باز می‌کنیم دوستان ایرانی‌مان هستند که مرتب می‌گویند میگن چای چای! ما هم می‌گوییم الان که نیمه شب است! در کل ما هم از شما ممنونیم و منتظر دیدار دوباره‌تان هستیم.

مصاحبه: فردین حسینی
مترجم: پرهام احمدی